Czy suplementy „na stawy” naprawdę działają?
Na rynku jest wiele popularnych suplementów „na stawy”. W ich nazwach dominują frazy „flex”, „chondro-„, „protekt”, itp. Są to suplementy diety, które w swoim składzie zawierają siarczan chondroityny lub glukozaminy lub ostatnio promowany kolagen i kwas hialuronowy przyjmowany doustnie. Czy leki „na stawy” naprawdę działają tak, jak jest to reklamowane?
Z racji, że nie są to leki, a suplementy diety (środki spożywcze), nie podlegają one rygorystycznemu prawu farmaceutycznemu. Tym samym mogą być reklamowane.
Źródło: rawpixel.com
Dzięki sugestywnym reklamom telewizyjnym, widz (potencjalny pacjent) nabywa przekonania, że przyjmując dany specyfik, jego chrząstka w stawie ulega odbudowie i regeneracji. W gabinecie pacjenci często informują mnie, że przyjmują owe preparaty licząc na spektakularny efekt.
Tutaj muszę zmartwić wszystkich moich czytelników i pacjentów: nie jest to do końca prawda.
Suplementy „na stawy” a chrząstki
Chrząstka szklista, z której zbudowane są stawy, nie ulega regeneracji i odnowie. Medycyna do tej pory nie znalazła sposobu na odtworzenie chrząstki szklistej do stanu sprzed uszkodzenia. Poszukuje się zatem skutecznych metod ochrony przed jej degradacją i niszczeniem.
Nie oszukujmy się, bieganie niesie za sobą niezliczoną ilość korzyści, ale może także przyczynić się do szybszego zużywania narządu ruchu. Zużywanie stawu obejmuje wszystkie jego elementy, w tym także najbardziej wrażliwą chrząstkę. Proces degradacji/zużywania chrząstki nazywamy chondromalacją.
Źródło: rawpixel.com
Fakty naukowe
Każdy lekarz, podejmując się działań terapeutycznych (zlecając leczenie), musi kierować się aktualną wiedzą medyczną. Wiedza ta nie pochodzi z reklam telewizyjnych. Każda nowa terapia czy sposób leczenia musi być oparty na dowodach naukowych. W medycynie istnieje pojęcie medycyny opartej na faktach naukowych (ang. EBM – evidence-based medicine).
EBM jest sztuką podejmowania decyzji w praktyce klinicznej i w ochronie zdrowia z uwzględnieniem danych z badań naukowych.
W swojej praktyce, ze względu na dobro moich pacjentów, decyzje podejmuję z uwzględnieniem takich danych i wynikających z nich dowodów skuteczności leczenia. W badaniach naukowych opublikowanych w renomowanych periodykach przedstawiono, że siarczan chondroityny lub glukozaminy, stosowany u chorych we wczesnej fazie choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, pozwala zmniejszyć dawkę leków przeciwbólowych o połowę. Oznacza to, że stosowanie tych leków poprawia jakość życia chorego poprzez zmniejszenie dolegliwości bólowych. Pozwala to ograniczyć lub nawet zrezygnować z leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Badania naukowe w oparciu o badanie MRI dowodzą, że w grupie pacjentów przyjmujący te leki, po 2 latach następuje mniejsza utrata chrząstki w porównaniu do grupy, która przyjmowała placebo. Wniosek jest prosty – przyjmowanie suplementów „na stawy” (zawierających w swoim składzie siarczan chondroityny lub glukozaminy) hamuje degradację chrząstki, ALE nie odbudowuje jej. Preparaty te poprawiają jakość życia pacjentów poprzez zmniejszenie bólu oraz można założyć, że mogą spowalniać proces degeneracji chrząstki we wczesnych fazie choroby zwyrodnieniowej.
Źródło: unsplash.com
Po co nam suplementy „na stawy”?
Podkreśla się, że powyższe leki wymagają dalszych badań. Niestety, reklamy suplementów przedstawiają je jako preparaty „naprawiające” chrząstkę, nie jest to niestety prawdą. Natomiast stosowanie kolagenu lub kwasu hialuronowego w tabletkach nie wydaje się medycznie uzasadnione. Jak na razie nie ma żadnych dowodów na ich wzmacniające działanie na chrząstkę stawową.
Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że suplementy nie służą do leczenia i utożsamianie ich z lekami jest podstawowym błędem, który popełniamy jako konsumenci/pacjenci. Powinniśmy o nich myśleć wyłącznie w kategoriach żywności. Tam, gdzie zaczyna się choroba, kończy się suplement.
Na koniec chciałbym podkreślić, że autorytetem w chorobach stawów jest EULAR (European League Against Rheumatism). EULAR to międzynarodowa organizacja zrzeszająca reumatologów. Jej wytyczne, w oparciu o najnowsze badania naukowe, stanowią wskazówki postępowania w konkretnych jednostkach chorobowych. Wytyczne EULAR w kwestii choroby zwyrodnieniowej stawów na pierwszym miejscu podkreśla konieczność właściwej edukacji chorych, indywidualizacji leczenia oraz odpowiedniej aktywności ruchowej. Leczenie farmakologiczne jest leczeniem wspomagającym.
Stosowanie preparatów z siarczanem chondroityny i glukozaminy ma swoje uzasadnienie medyczne, poparte dowodami naukowymi. Może poprawić jakość życia pacjenta i spowolnić proces zwyrodnieniowy we wczesnej fazie choroby. Jednak nigdy nie zastąpi zmiany stylu życia, diety, redukcji masy ciała oraz ćwiczeń.
Jeśli podoba Ci się to, co piszę, udostępnij post na Facebooku – pomóż mi szerzyć wiedzę 
Wszystko, co musisz wiedzieć o diagnostyce kolana znajduje się TUTAJ.
A gdy po treningu bolą Cię mięśnie, TUTAJ znajdziesz porady, jak sobie z tym radzić!
